Portret: Ann Hui

Prace Ann Hui [huei] goszczą w programie Pięciu Smaków od 2013 roku, gdy na festiwalu po raz pierwszy zostało zaprezentowane kino z Hongkongu. Wówczas 7. Pięć Smaków otwierało jej "Proste życie" ("A Simple Life", 2011), a w przekrojowej sekcji Focus: Hongkong znalazł się również film "Noc i mgła" ("Night and Fog", 2009). Rok później 8. edycję zamykał "Złoty wiek" ("The Golden Era", 2014) – portret wybitnej chińskiej pisarki Xiao Hong, która ostatnie lata życia spędziła w okupowanym przez wojska japońskie Hongkongu.

W tym roku Ann Hui powraca z nowym filmem, a inspirację ponownie przyniosła jej historia. "Nadejdzie nasz czas" ("Our Time Will Come", 2017) to obraz lokalnego ruchu oporu w latach 40. XX wieku, zaś jego powiązanie ze współczesnym Hongkongiem podnosi jedną z kluczowych kwestii w twórczości autorki – pytanie o tożsamość jednostki w szerokim polityczno-społecznym kontekście.

Seans filmu "Nadejdzie nasz czas" otworzy 15 listopada 11. edycję Pięciu Smaków.

Ann Hui urodziła się w Mandżurii w 1947 roku jako córka chińskiego oficjela i Japonki, której rodzina wyemigrowała do Chin w pierwszej połowie XX wieku za namową japońskiego rządu. Jej własne poszukiwania tożsamości kulturowej wybrzmiewają na wielu płaszczyznach w filmach, w których odnosi się do tożsamość jednostki i lokalnej społeczności, a także Hongkongu jako miasta kształtowanego przez kolejne wydarzenia polityczno-społeczne.

Reżyserka debiutowała pod koniec lat 70., które dla hongkońskiego kina były okresem dynamicznych zmian. Filmy powstające w tym okresie szybko doczekały się wspólnego miana nowej fali, a Ann Hui stała się jej kluczową postacią. Niebagatelną rolę w kształtowaniu się nowego oblicza hongkońskiego kina paradoksalnie odegrała telewizja. W połowie lat 70. do Hongkongu powróciła grupa młodych filmowców wyedukowanych za granicą, głównie w Nowym Jorku i Londynie (jak sama Ann Hui), których początkowo wchłonęły lokalne stacje. Po kilku latach praktyki telewizyjnej, twórcy ci zrealizowali swoje kinowe debiuty, które skulminowały się w 1978 i 1979 roku. Jednym z nich była "Tajemnica" ("The Secret", 1979) Ann Hui, w której wyraziście rysowało się autorskie spojrzenie oraz świeże podejście do konwencji gatunkowych i formy filmowej.

W pierwszych filmach reżyserki powiązanie telewizji i kina widać także w warstwie tematycznej. W "Tajemnicy" oraz "Boat People" (1982) bezpośrednio czerpała z tematów, nad którymi pracowała w telewizji – odpowiednio lokalnych przestępstw oraz wietnamskich uchodźców w Hongkongu. "Boat People" domknął zresztą jej "Trylogię wietnamską", zapoczątkowaną przez telewizyjny dokument "A Boy from Vietnam" (1978), który tematycznie kontynuowała w kinowym "The Story of Woo Viet" (1981).

Ann Hui odbiera Nagrodę AFA za całokształt twórczości, 2012, © Asian Film Awards Academy

W drugiej połowie lat 80. dokonuje się ważny zwrot w twórczości reżyserki. Zaczyna w niej dominować narracja i estetyka klasycznego realizmu i coraz silniej wybrzmiewa kobiecy punkt widzenia. Autorka przygląda się codzienności i zwyczajnym bohaterom oraz z ich perspektywy przedstawia skomplikowaną historię Hongkongu, gdzie mieszają się wpływy tradycyjnej kultury chińskiej i realiów brytyjskiej kolonii. Wspomnienia i retrospekcje stają się narzędziem opowiadania o tożsamości kulturowej oraz historii i polityce kształtujących ją w wymiarze jednostkowym i społecznym.

Kolejne filmy – z których "Letni śnieg" ("Summer Snow", 1995) czy "Proste życie" udowodniły, że codzienne historie mogą zyskać uznanie tak krytyków, jak i osiągnąć sukcesy kasowe – ugruntowały pozycję Ann Hui w hongkońskim i światowym kinie. Eklektyzm prac reżyserki niweluje możliwość postawienia kina mainstreamowego i autorskiego w prostej opozycji, a społeczny rys jej filmów oraz eksperymenty formalne w warstwie narracyjnej nie straciły na sile w ciągu blisko pięćdziesięcioletniej kariery.

Wśród filmów włączonych w program sekcji Ann Hui: Portret znajdą się kluczowe dzieła w rozwoju artystycznej kariery reżyserki.

Emilia Skiba